De muziek zit in mijn hart

De kracht van muziektherapie

Muziek is Louis Maijenburgs (76) grootste passie. Al zijn hele leven speelt hij gitaar, maar na twee beroertes lukt dat niet meer zomaar. Daarom kozen hij en zijn vrouw Margaret voor een revalidatietraject bij Revalidatie- & Behandelcentrum Samen in Schagen. Het enige revalidatiecentrum in hun omgeving dat muziektherapie aanbiedt. Door de therapie durft Louis zijn vertrouwde instrument weer vast te pakken. Het brengt hem zelfs meer dan dat. ‘Ik leer ook ademhalingsoefeningen en yoga. Dat geeft mij rust.’

Wanneer we het hebben over hoe de gitaar nu voelt voor Louis, pakt hij meteen zijn gitaar erbij en speelt een paar akkoorden. Wanneer het akkoord niet klopt, hoort hij dat direct en corrigeert hij zichzelf. ‘Ik heb weer snel een paar akkoorden geleerd, maar het ritme ben ik kwijt.’

Liefde voor muziek

Naast het spelen van muziek genoot Louis altijd ontzettend van het luisteren naar muziek. Met zijn vrouw bezocht hij altijd graag concerten. Zo gingen ze jarenlang naar het North Sea Jazz festival. ‘Ik weet dat we toen in een zaaltje kwamen waar iemand stond waar we nog nooit van gehoord hadden. Op een gegeven moment zegt Louis: Dit is goed! En ik weet nog dat hij toen huilde, want zo zou hij nooit van zijn leven kunnen spelen!’, vertelt Margaret om aan te geven hoe diep gitaarspel in Louis zijn hart zit.

 

Tot zijn beroertes speelde Louis in een groepje met andere gitaristen. Hij en zijn vrouw hopen dat muziektherapie kan helpen, zodat Louis uiteindelijk weer samen met de anderen kan spelen. Omdat hun dochter Melissa muziektherapeut is, waren ze al bekend met de grote voordelen van muziektherapie. ‘Mijn vaders hoofd zegt wel: oké go! Maar dan is zijn lijf nog aan het bedenken wat zijn spieren en zijn hand moeten doen. Daarom voelt het voor pap alsof het niet meer kan. Zijn muziektherapeut Bart van der Ham helpt hem daarbij.’

Niet alleen om opnieuw een muziekinstrument te leren spelen is muziektherapie nuttig, het helpt ook bij het opnieuw leren praten en schrijven. Louis moet dit alles na zijn beroertes opnieuw leren. ‘Ik ben het kwijt en het duurt een hele tijd voordat het terug is.’

Zoveel meer dan alleen muziek

Tot nu toe heeft Louis drie weken lang twee keer per week muziektherapie gehad. De hulpvraag waarmee Louis binnenkwam, was duidelijk: Help mij weer goed gitaar te kunnen spelen. Gaandeweg merkte hij dat hij ook andere obstakels tegenkwam. De hulpvraag is daardoor veranderd naar: help mij accepteren dat dingen veranderd zijn. ‘Bart weet precies te timen wanneer ik rust nodig heb en wanneer niet. Soms zijn we dus niet bezig met muziek, maar doen we ademhalingsoefeningen.

Maar natuurlijk zijn ze ook met het gitaarspel bezig geweest. Louis heeft ondertussen alweer een aantal akkoorden onder de knie. De eerste keer dat Louis zijn gitaar weer pakte, was zijn vrouw erbij. ‘Toen Bart vroeg of Louis zijn gitaar wilde vasthouden, vond Louis dat ontzettend spannend. Maar toen hij hem eenmaal vast had, durfde hij toch weer wat te spelen. Via de gitaar en andere muziekinstrumenten krijgt hij ook weer vertrouwen in zichzelf. Bart zorgde voor een veilige omgeving waarin Louis deze stap durfde te zetten.’

Over een week of twee zal Louis weer naar huis gaan. Louis, zijn vrouw en zijn dochter hopen dat hij dan nog een tijdje door kan gaan met de muziektherapie. Het helpt Louis met het helingsproces en zijn gevoel van welbevinden.  De muziek zit in zijn hart. ‘Het was er altijd en moet er dus ook blijven. Als muziek mij afgenomen wordt, dan kunnen ze mij net zo goed op de begraafplaats leggen.’

Muziektherapie bij neurorevalidatie

Muziektherapie bij revalidatie is nog vrij nieuw binnen Samen. Sinds begin dit jaar wordt muziektherapie ingezet binnen de revalidatie op de neurologieafdeling. De therapie is gericht op het herstel van motoriek, cognitieve functies en spraak- en taalvaardigheden na schade aan het zenuwstelsel. Daarnaast kan muziektherapie helpen bij emotieverwerking en het vinden van rust en ontspanning. Muziek is namelijk meer dan alleen amusement. Alleen al door te luisteren worden veel verschillende hersengebieden geactiveerd, waardoor het tijdens revalidatie zeer effectief kan zijn.

Hoe muziektherapie wordt ingezet, verschilt per hulpvraag. Zo kunnen mensen met spraak- en taalproblemen die ontstaan zijn door een hersenbeschadiging opnieuw leren praten door middel van zangoefeningen. Dit heeft te maken met het feit dat zingen via een andere route door het brein gaat dan spreken. Ook bij motorische problemen kan muziektherapie helpen. Ritme is een belangrijk onderdeel van bewegen. Door het beluisteren van en bewegen op muziek met een goed afgestemd ritmische structuur wordt het motorische gebied geactiveerd. Dit kan weer helpen om het ritme te vinden tijdens bijvoorbeeld het lopen.

Meer verhalen