In de jaren 90 was mijn moeder als vrijwilliger bij Humanitas verbonden aan een telefooncirkel. Een simpel systeem van zo’n 10 mensen, doorgaans ouderen, die elkaar dagelijks bellen om te checken of alles goed gaat. Persoon A belt persoon B en zo verder tot iedereen gesproken is. Dit biedt de deelnemers veiligheid en helpt de eenzaamheid te verminderen.
We zijn vele jaren verder. Het verlangen naar veiligheid en om ergens bij te horen blijken tijdloos. De telefooncirkels bestaan dan ook nog steeds! Toch is er veel veranderd. Er komen steeds mee ouderen bij, en daarmee stijgt de vraag naar zorg en ondersteuning. De overheid zegt dat ouderen zo lang mogelijk thuis moeten wonen. En de meeste ouderen willen dat ook, maar helaas doet de overheid nog weinig tot niets om dit op een goede manier mogelijk te maken.
Daarom zijn we zelf steeds op zoek naar manieren om zorg voor iedereen beschikbaar en toegankelijk te houden. In die zoektocht stuitten we op de Voorzorgcirkel. Dit is een netwerk van tussen de 10 tot 13 personen. Deze mensen wonen bij elkaar in de straat of in de buurt. Een deel heeft een zorgvraag en een deel biedt zorg en ondersteuning. Denk aan boodschappen doen, meegaan naar het ziekenhuis, een spelletje doen. Of lichte zorgtaken uitvoeren zoals helpen bij het aankleden of steunkousen aantrekken.
Op een aantal plekken in het land zijn succesvolle Voorzorgcirkels actief. De afhankelijkheid van professionele zorgverleners vermindert en het bevordert een gevoel van gemeenschap. Het biedt gemoedsrust: als er iets gebeurt, weten de deelnemers dat ze op elkaar kunnen rekenen. Het helpt eenzaamheid te verminderen en het is een manier om elkaar te helpen en er is geen of minder thuiszorg nodig. Deelnemers kunnen zelf bepalen hoe ze elkaar ondersteunen. Er zijn geen strikte regels, dus de Voorzorgcirkel kan worden aangepast aan de behoeften van de groep.
Samen organiseert binnenkort een brainstorm over zorgzame buurten met vertegenwoordigers van Wonen plus Welzijn, het Mantelzorgcentrum, de gemeente Hollands Kroon, ouderenbonden en vele anderen. Het idee van Voorzorgcirkels komt daar zeker op tafel.
Mijn moeder leeft niet meer, maar ik weet zeker dat ze enthousiast zou zijn over deze nieuwe invulling van de telefooncirkel. Ik zeg als variatie op het spreekwoord: de Voorzorgcirkel is een smakelijke oude wijn in een frisse nieuwe zak!
Tanja Ineke
Deze column is op 2 mei 2024 geplaatst op de website van Noordkop Centraal.
